Jej motto życiowe: Tonącemu trzeba podać rękę.
Dzieliła ludzi na dobrych i złych innych podziałów nie uznając. “Z potrzeby serca” jak to określa jej córka ratowała z otchłani rozpaczy i piekła wojny kogo tylko mogła. Narażając swoje życie po tysiąckroć i nie cofając się przed żadnym wyzwaniem. Szczegolną opieką objęła uciemieżoną społeczność żydowską dostrzegając w niej niezwykłe cierpienie zwykłych ludzi, którzy muszą się zmierzyć z okrucieństwem międzynarodowego konfliktu, dramatem okupacji, obcowaniem ze śmiercią i wyniszczeniem. Szczególnie tragiczne wydają się być losy tych, którzy nie mają możliwości skutecznej obrony. Bo przecież wojna to nie strzelanina dużych mężczyzn, ale i cierpienie tych najmniejszych. I tym najmniejszym, najbardziej bezbronnym oddawała wszystkie swoje siły przekuwając przaśną codzienność w złoto spektakularnych czynów.
Irena Sendlerowa, członkini Polskiego Podziemia, jako jedna z pierwszych uhonorowana tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, to postać nietuzinkowa pod wieloma względami. Dzięki odwadze, niezwykłemu hartowi ducha udało jej się uratować około 2500 dzieci przebywających głównie na terenie warszawskiego getta, które następnie umieszczano w sierocińcach i zakładach opieki, co uchroniło je przed pewną śmiercią z rąk nie-mieckiego okupanta. W 1943 roku została aresztowana przez Gestapo, ale dzięki wstawiennictwu przyjaciół z organizacji Żegota, dla której była bardzo cenna, wyszła na wolność i kontynuowała niebezpieczną misję. Także po wojnie jej pomoc była nieoceniona dla warszawiaków powracających w gruzy swoich domów, z których tylko fragmenty piwnic dawały chwilowe schronienie. Rozmiar potrzeb byl ogromny, a osoba Ireny Sendlerowej niezastąpiona.
Zawsze miała własne zdanie, dużo czytała. Była drobna, ale stanowcza, a energią zarażała innych. Wzruszały ją opowieści o dzieciach. Płakała z bezsilności. Wtedy, podczas wojny. Bała się, ale nienawiść była silniejsza od strachu. Miała znakomitą pamięć. O niej przez wiele lat nie pamiętano.
Odeszła w 2008 roku w wieku 98 lat, zostawiając po sobie niezwykłą spuściznę oraz wspaniałą historię, która posłużyła naj-pierw za podstawę książki „Matka dzieci Holocaustu” autorstwa Anny Mieszkowskiej oraz za scenariusz filmu „Dzieci Ireny Sendlerowej” nakręconego w 2009 roku.
Jako pracownik ośrodka pomocy społecznej posiadała przepustkę do getta, gdzie zdecydowanie nosiła Gwiazdę Dawida jako znak solidarności z przetrzymywanymi tam Żydami oraz jako sposób na ukrycie się pośród zwartej społeczności getta.
Przez cały czas wyprowadzania dzieci z getta, Irena Sendler prowadziła specjalną ich kartotekę, zapisując dane personalne na małych papierowych rulonikach. Karteczki te zostały następnie zakopane w słoiku pod drzewem w ogródku jednej z pań – łączniczek. Informacje o uratowanych dzieciach pomogły po wojnie odnaleźć ich rodziny.
Podsumowując fakty o Irenie Sendler:
• Do końca czasów PRL pozostawała stosunkowo nieznana – mimo że uratowała dwa razy więcej ludzi, niż osławiony Oskar Schindler.
• W 1999 roku, dzięki powstaniu słynnej na świecie sztuki „Życie w słoiku” (ang. Life in a Jar), świat szerzej dowiedział się o tym, kim była Irena Sendlerowa. Spektakl wystawiono ponad dwieście razy zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce.
• Odznaczona medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. • Przyznano jej honorowe obywatelstwo Izraela.
• Otrzymała Order Orła Białego 10 listopada 2003 roku.
• Otrzymała w 2001 roku Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
• Dwukrotnie była zgłaszana do nagrody Nobla.
• Za najważniejsze dla siebie wyróżnienie Irena Sendlerowa uważała wyróżnienie w postaci Orderu Uśmiechu, wręczony jej 11 kwietnia 2007 roku. Właśnie ten Order Uśmiechu, przyznawany przez dzieci, był dla niej najważniejszym wyróżnieniem, obok listu od Ojca Świętego Jana Pawła II i tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.
Pytana o to, co najważniejsze, odpowiadała bez wahania: “Miłość, tolerancja i pokora”. Z pokorą znosiła cierpienie. Z pokorą przyjmowała odznaczenia.
Tekst: DANUTA ZASADA
